ПРОФЕСОРОТ ЉУДМИЛ СПАСОВ:

Гласот Ѕ е една од основните посебности на современиот македонски јазик, но и на континуитетот на посебноста на неговиот историски развој. Корените на овој глас се во старословенскиот јазик, кој е обележан и во глаголското писмо, пишува професорот Људмил Спасов.

 

Само во македонскиот јазик од сите словенски јазици сѐ уште најѕвонливо одѕвонува гласот Ѕ кога се изговара: ѕвоно, ѕвезда, ѕвекот, ѕвер, ѕид, ѕирне, ѕуница, ѕевгар…, па дури и детскиот поздрав со честичката „ѕе“. Токму фактот дека гласот Ѕ е и една од најсилните карактеристики за историската и современа посебност на македонскиот јазик, бил несоборлив аргумент за негов „опстанок“ и при современата кодификација на јазикот.

 

Денес, Ѕ (глаголица: ) е десеттата буква во македонската азбука; меѓутоа овој глас е многу постар и е означен и во старословенското писмо, односно уште во глаголицата на Кирил и Методиј, каде што бил означен со графемата („ꙃѣло“). Во глаголицата секој глас имал свое „име“, а буквата што денес се изговара како Ѕ, се нарекувала „ѕјало“ со значење на „сѐ“. Буквата го означува гласот фонетски означен како ʣ и фонетски е опишана како звучна венечна слеана согласка. И покрај идентичниот изглед, оваа буква е несродна со латиничната буква Ѕ (С), која дошла од грчката буква сигма.

 

Гласот Ѕ останува континуирано да се користи во македонските говори низ целиот историски развој на македонскиот јазик, до ден-денес. Иако се сретнува и во дијалектите на други словенски јазици (црногорскиот, хрватскиот – во истарските говори, словенечкиот – во делот кај Алпите, се сретнува и во полскиот јазик…), сепак во македонскиот јазик овој глас е зачуван и обележан со посебна графема и во современата азбука.